بیماری تیفوس بوته‌ای (Scrub Typhus)، که به نام بیماری یا تب تسوتسوگاموشی (tsutsugamuchi) نیز شناخته می‌شود، ناشی از عفونت ریکتزیایی (rickettsial infection) توسط باکتری اجباری داخل سلولی اورینتیا تسوتسوگاموشی (Orientia tsutsugamushi) است. این بیماری شایع‌ترین عفونت ریکتزیایی در جهان است و در مناطقی مانند آسیا، شرق دور روسیه، شمال استرالیا و جزایر اقیانوس هند و آرام بومی است. انتقال این بیماری از طریق نیش هیره‌های تامبیکولید (trombiculid mites) آلوده صورت می‌گیرد، زمانی که هیره در مرحله لاروی (چگر) انسان‌ها را به عنوان میزبان تصادفی آلوده می‌کند.

پس از تلقیح توسط هیره، یک دوره نهفتگی (incubation period) ۱۰ تا ۱۲ روزه (با دامنه ۶ تا ۲۱ روز) وجود دارد که پس از آن در محل نیش، یک پاپول کوچک شکل می‌گیرد و به سرعت به یک زخم سیاه تبدیل می‌شود. بیمار معمولاً با تب، سرفه، سردرد، لرز و میالژی (myalgias) مراجعه می‌کند. لنفادنوپاتی (lymphadenopathy) منطقه‌ای ممکن است با ضایعه اولیه همراه باشد. محل نیش و زخم بعدی ممکن است در هر ناحیه از بدن باشد، اما تمایل دارد در چین‌های پوستی زیر بغل و ناحیه کشاله ران در مردان و در ناحیه قفسه سینه، گردن و شکم در زنان باشد.

یک هفته پس از شروع تب، ممکن است بثوراتی عمومی شامل ماکول‌ها و پاپول‌های اریتماتوز (erythematous macules and papules) بر روی تنه ظاهر شده و به اندام‌ها گسترش یابد. این بثورات منتشر می‌تواند تا ۱۰ روز باقی بماند یا به سرعت محو شود.

در موارد شدیدتر و طولانی‌تر، نارسایی چند ارگان (multi-organ failure) از جمله پنومونیت (pneumonitis) با احتمال سندرم دیسترس حاد تنفسی (ARDS)، هپاتیت، نارسایی حاد کلیه، مننگوانسفالیت (meningoencephalitis)، نورپاتی‌های جمجمه‌ای (cranial neuropathies) و/یا میوکاردیت (myocarditis) مشاهده می‌شود. عفونت ایمنی طولانی‌مدت ایجاد نمی‌کند و عفونت مجدد شایع است. نرخ مرگ و میر گزارش شده در موارد درمان نشده تا ۷۰٪ است.

افرادی که با پوشش گیاهی کم‌ارتفاع در تماس هستند، در معرض خطر بیشتری برای عفونت قرار دارند. پیش از این، بیماری تیفوس بوته‌ای تقریباً در مناطق شهری وجود نداشت، اما روندهای اخیر نشان‌دهنده تغییری ناشی از سفر، شهرنشینی، گرم شدن جهانی و مقاومت آنتی‌بیوتیکی است. در حالی که برخی موارد انتقال عمودی در بارداری گزارش شده است، انتقال افقی انسان به انسان وجود ندارد.

برای بیماری تیفوس بوته‌ای واکسنی وجود ندارد.